Andrzej B. Zakrzewski
Wielkie Księstwo Litewskie (XVI–XVIII w.). Prawo – ustrój – społeczeństwo
Warszawa 2013
sugerowana cena detaliczna: 34,50 zł
ISBN: 978-83-927476-6-6 | stron: 324 | oprawa: miękka
Książka ta stanowi kompendium wiedzy o życiu społeczno-politycznym Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pokazuje, jak kształtowało się państwo litewskie, jego organy i urzędy, jak powstawało i funkcjonowało tamtejsze prawo, i wreszcie jak z perspektywy mieszkańców Wielkiego Księstwa wyglądały stosunki z Koroną Królestwa Polskiego. Jej autor, historyk prawa i profesor na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, podawane informacje popiera odwołując się do licznych źródeł oraz opracowań. Zarazem jednak wspomniane zagadnienia przedstawia w sposób prosty i przystępny.
Tekst z 4. strony okładki:
Dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego stosunków z Koroną od dawna inspirują badania z pogranicza historii, historii prawa, historii kultury i dziejów społecznych. Z jednej strony jest to historia świadomej odrębności, z drugiej – historia tworzącej się przez wieki wspólnoty. Obydwa państwa przez stulecia w coraz większym stopniu stawały się bowiem Rzecząpospolitą.
W XIX wieku tworzyły się nowoczesne narody: polski, litewski i białoruski. Każdy ruch narodowy miał własną wizję przeszłości ziem Wielkiego Księstwa. Cesarstwo Rosyjskie zaś miało nie tylko wizję, ale też politykę wobec tych obszarów. To wszystko rzutowało – i w pewnym stopniu wpływa też obecnie – na obraz różnych aspektów przeszłości; nawet historii ustroju i prawa.
Badania nad ustrojem i prawem dawnej Litwy ukazują nie tylko kształt konkretnych jej instytucji, lecz także mechanizmy ich recepcji, a nawet – wykorzystanie tradycji Wielkiego Księstwa do aktualnych celów politycznych.
Zapewne to wszystko stanowi o uniwersalności problematyki i niesłabnącym zainteresowaniu pokoleń badaczy, w coraz większym jednak stopniu przedstawiających efekty swych dociekań sine ira et studio.
Spis treści:
Rozdział I. Stan badań
Rozdział II. Periodyzacja dziejów ustroju
Rozdział III. Recepcja ustroju i prawa
Rozdział IV. Terytorium i podziały administracyjne
Rozdział V. Społeczeństwo
Rozdział VI. Parlamentaryzm
Rozdział VII. Władza wielkoksiążęca
Rozdział VIII. Zarząd państwem. Urzędy
Rozdział IX. Skarbowość
Rozdział X. Wojskowość
Rozdział XI. Ustrój sądownictwa
Rozdział XII. Statuty litewskie
Rozdział XIII. Prawo w teorii i praktyce
Rozdział XIV. Język obrotu prawnego
Rozdział XV. Stosunek Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony (XVI–XVIII w.)